Við skulum ekki vaka um dimmar nætur - erindi flutt á útifundi samtakanna Frelsi og ábyrgð á Austurvelli í dag

Við könnumst flest við kvæði Jóhanns Sigurjónssonar, Sofðu unga ástin mín. Ófá íslensk börn hafa sofnað út frá því í gegnum tíðina. Þetta er kvæðið sem Halla kona Eyvindar syngur fyrir dóttur sína undir lok leikritsins um Fjalla-Eyvind. En það er svolítið merkilegt að meðan fyrsta erindið hefur orðið klassísk barnagæla eru síðari erindin full af óhugnaði, þau lýsa hugarástandi þess sem hefur orðið örvæntingu og sjúklegum ótta að bráð: 

Það er margt sem myrkrið veit
Minn er hugur þungur
Oft ég svartan sandinn leit
Svíða grænan engireit
Í jöklinum hljóða dauðadjúpar sprungur

Belgíski sálfræðiprófessorinn Matthias Desmet hefur lýst því ástandi sem ríkt hefur síðan kórónakreppan hófst með hugtakinu mass-hypnosis, sem þýða mætti á íslensku sem fjöldadáleiðslu eða múgsefjun: Í samfélagi þar sem tilgangsleysi, einangrun og kvíði fyrir framtíðinni og fyrir lífinu vinna sífellt á, getur tilkoma nýrrar ógnar hrundið af stað sjálfsprottinni sefjun, segir Desmet. Kvíðinn fær skyndilega viðfang – veiruna hræðilegu. Einangrunin er rofin; við erum öll í þessu saman. Lífið öðlast langþráðan tilgang; að vinna sigur á ógninni. „Hin sameiginlega barátta gegn veirunni skapar eins konar vímu sem leiðir til þess að sýnin á veröldina þrengist gríðarlega; öllu öðru, svo sem neikvæðum afleiðingum baráttunnar, er ýtt til hliðar“ heldur hann áfram. Það kemst ekkert að nema veiran og óttinn við hana, veira sem á endanum er álíka hættuleg og pestirnar sem gengu yfir heiminn 1957 og 1968, en fæstir kannast lengur við, eins og sagnfræðingurinn Niall Ferguson gerir grein fyrir í nýjustu bók sinni. 

Staðfestingarnar sjáum við allt í kringum okkur: Öllu sem ýtir undir óttann er tekið opnum örmum. Staðreyndir, röksemdir og gögn hætta að skipta máli. Alvarleikinn hættir að skipta máli (engu breytir þótt dánarhlutfall sé komið langt niður fyrir dánarhlutfall inflúensu, þröskuldurinn færist bara sífellt neðar). Þeir sem efast eru óvinir sem verður að þagga niður í. En þeir sem viðhalda óttanum hljóta goðum líka stöðu í huga hinna dáleiddu. Líkt og Desmet segir verður sefjunin sjálf á endanum sjálfstætt markmið, hluti af sjálfsmyndinni. „Ég er veiran, veiran er ég.“ Þannig lýsti Óttar Guðmundsson geðlæknir sálarástandi þess dáleidda í viðtali fyrir ári síðan. 

Og siðferðilegu afleiðingarnar eru grafalvarlegar. Sá dáleiddi sér ekkert nema viðfang óttans. „Dóttir mín spurði, dey ég ef ég fer út?“ sagði ung kona sem var fangelsuð í sóttkví í tæpan mánuð í viðtali við RÚV í haust. „Það deyja fimm manns á dag í Danmörku“ sagði maður um daginn í athugasemd í umræðuþræði, og var að svara ábendingu um að Danir væru að komast út úr krísunni. Í raun og veru deyja 150 manns í Danmörku á dag. En hinir 145 sem ekki deyja úr kórónaveirunni skipta hins vegar engu máli í huga þess dáleidda. Milljónirnar sem deyja úr hungri vegna lokana og hindrana um heim allan skipta engu máli. Ekkert skiptir máli annað en þessi eina veira og að viðhalda og næra óttann við hana. Það er furðuleg mótsögn fólgin í því hvernig öll samkennd, samúð og tillitssemi gagnvart öðrum hverfur, um leið og samstaðan og sjálfsfórnarviljinn í baráttunni við óvininn styrkist. 

Nú er þrýst sem aldrei fyrr á foreldra að láta bólusetja heilbrigð börn við pestinni. Bóluefnin virðast duga vel, í bili amk., til að hindra alvarleg veikindi meðal aldraðra og annarra sem eru í raun og veru í hættu. En hins vegar hlaðast upp rannsóknir sem sýna að fyrir heilbrigð börn og ungt fólk er áhættan af bólusetningunni meiri en af pestinni. Í Bandaríkjunum eru dauðsföll vegna bólusetninga gegn kórónaveirunni fimmtíu sinnum fleiri á hverja þúsund einstaklinga en vegna allra annarra bólusetninga á síðustu árum. Hérlendis er tíðni alvarlegra aukaverkana þegar allt að þúsund sinnum hærri en áður var talið ásættanlegt. En ekkert heilbrigt barn, 4-11 ára, hefur hins vegar látist úr Covid-19 í Þýskalandi samkvæmt nýrri rannsókn og alvarleg veikindi eru nær óþekkt. Ekkert barn á þessum aldri hefur lagst á spítala hérlendis. Og bólusetningin hindrar ekki einu sinni dreifingu veirunnar eins og sést glöggt nú þegar líkur á smiti eru orðnar langmestar hjá bólusettum. 

Franska læknaakademían hefur nýverið mælt gegn bólusetningu heilbrigðra barna. Finnska lýðheilsustofnunin hefur tekið sömu afstöðu, ráðgjafarnefnd breskra stjórnvalda sömuleiðis. 

Ekkert af þessu breytir samt neinu í huga áróðursmeistaranna, þeirra sem básúna ýkjur og ósannindi í fjölmiðlum, dag eftir dag, ekki af illvilja, heldur vegna þess að þau hafa alveg misst tengslin við veruleikann. Ein þeirra lýsti því í blaðaviðtali í vikunni að hún biði milli vonar og ótta eftir því að fjögurra ára barn hennar kæmist í bólusetningu á fimm ára afmælisdeginum sínum í maí. Og tók fram að á hennar heimili væri sko engin rörsýn. Já, sæll! 

En bólusetningar barna eru aðeins nýjasta skrefið á vegferð sem hefur staðið í bráðum tvö ár og einkennst af algeru skeytingarleysi um velferð yngstu kynslóðanna. Skólum er lokað, sem kemur verst niður á börnum sem standa höllustum fæti. Jafnvel ungbörn eru þvinguð til að bera grímur sem hindra að þau læri að þekkja svipbrigði annarra, koma í veg fyrir að þau læri á lífið. Börn eru einangruð, bannað að leika sér saman, og hrædd stöðugt með því að eðlilegt líf þeirra sé ógn við hina öldruðu, hina fullorðnu. 

Í heilbrigðu samfélagi eru það börnin sem allir leggjast á eitt um að vernda þegar ógn steðjar að. Börnin eru framtíðin. Það er einhver djúpstæður óhugnaður við samfélag sem fórnar þeim ungu, framtíð þeirra, heill og hamingju, í máttlausum tilraunum til að framlengja líf þeirra gömlu, kannski aðeins um fáeina mánuði, og sem harðlokar augum og eyrum fyrir afleiðingunum. 

Börnin eru ekki lengur framtíðin. Eðlilegt líf barnsins er ógn. Börnin eru bara smitberar! 

Fyrr á tímum var vetrarmyrkrið uppspretta hræðslu og kvíða. Í myrkrinu bjuggu draugar, tröll og aðrar óvættir og mörgum var myrkfælnin erfið. Sefjunin hefur um margt svipuð áhrif og það að stara út í myrkrið í ótta og örvæntingu. Það er hættulegt að vaka um dimmar nætur. 

En það er hægt að vakna af sefjuninni þótt það sé ekki auðvelt. Leiðin til þess er í gegnum minnið, segir frægasti núlifandi heimspekingur Ítala, Giorgio Agamben. Það er minnið sem hjálpar okkur að gera viðfang óttans óvirkt - að muna og endurlifa tilveru okkar í heiminum, með öllum veirunum og sýklunum, öllum hættunum sem okkur eru búnar á hverjum degi, áður en blindur ótti við eina þeirra tók öll völd í lífi okkar. 

Áður en þú mætir með barnið þitt til að þiggja lyfjameðferð sem það hefur enga þörf fyrir og komið er í ljós að er alveg gagnslaus, en getur skaðað barnið, jafnvel alvarlega, hvet ég þig til að setjast niður og endurlifa stundirnar sem þú áttir með barninu nýfæddu, í heimi fullum af hættum - því heimurinn er nýfæddum börnum afar hættulegur - stundir sem einkenndust samt ekki af hræðslu heldur af hamingju. Lifðu þessar stundir upp á nýtt. Og hjálpaðu öllum foreldrum sem þú þekkir að gera það líka. 

Og hafir þú raulað kvæði Jóhanns Sigurjónssonar við vögguna, veltu því þá líka fyrir þér hvers vegna þú söngst bara fyrsta erindið, eins og við gerum flest: 

Sofðu unga ástin mín
Úti regnið grætur
Mamma geymir gullin þín
Gamla leggi og völuskrín
Við skulum ekki vaka um dimmar nætur

Úthýst á jólum fyrr og nú

Fæddi hún þá son sinn frumgetinn, vafði hann reifum og lagði hann í jötu af því að eigi var rúm fyrir þau í gistihúsinu. (Lúk.2.7)

 

Mismunun fólks eftir því hvort það hefur kosið að þiggja bóluefni við Covid-19 eða ekki tekur sífellt á sig nýjar myndir.

Skammt er síðan ungum verðandi föður var meinað að vera viðstaddur fæðingu barns síns á Landspítalanum. Ástæðan var sú að foreldrarnir höfðu hvorugt þegið þriðja skammt efnisins, því aukaverkanir hinna fyrri voru svo alvarlegar að móðirin óttaðist um líf og heilsu ófædds barns síns.

Nú bregður svo við að yfir jólin er fólki sem ekki hefur þegið bóluefnin verið meinað að heimsækja ástvini á Landspítalanum. Líkt og meðfylgjandi mynd sýnir er þó enginn munur á smitum meðal þiggjenda lyfjameðferðarinnar og annarra og þar með bersýnilegt að engu minni líkur eru á að þiggjendurnir smiti aðra af pestinni.

Tilgangur þessara reglna getur því ekki verið sá að draga úr hættu á að gestir smiti sjúklinga á spítalanum. Líklegra er að tilgangurinn sé sá að þvinga þá sem ekki hafa þegið meðferðina til að þiggja hana. Vafalaust hafa þeir sem þær settu þær sérstaklega í huga það markmið að þvinga ung börn til að þiggja þessa meðferð, sem er þeim alveg gagnslaus, en áhættusöm, enda eru 75 sinnum hærri líkur á aukaverkunum vegna hennar en hefðbundinna bólusetninga við inflúensu.

Það er vel til fundið hjá stjórnendum spítalans að setja slíkar reglur á jólunum, fæðingarhátíð Jesú Krists, sem fæddist í fjárhúsi því foreldrum hans var úthýst úr gistihúsi. Þessi ákvörðun þeirra ber nefnilega svo glöggan vott um það siðferðilega gjaldþrot sem hræðsluáróðurinn og sefjunin undanfarin misseri hefur leitt af sér.

Börn og lyfjatilraunir

Undanfarnar vikur og mánuði hefur harður áróður verið rekinn fyrir bólusetningu ungra barna við Covid-19. Í síðustu viku var gefið verulega í. Fyrstur reið á vaðið Þórólfur Guðnason sóttvarnalæknir með ógnvekjandi tölur um þá hættu sem börnum væri búin af Covid-19 og fjarstæðukenndar fullyrðingar um hættu á langtímaafleiðingum. Í kjölfarið birtust viðtöl við Valtý Thors barnalækni, Ásgeir Haraldsson prófessor og fleiri, sem bergmáluðu fullyrðingar Þórólfs með ýmsum tilbrigðum.

Trúverðugleikinn brostinn

Fljótlega kom á daginn að Þórólfur hafði tvöfaldað allar tölur í skýrslu sóttvarnastofnunar ESB, sem hann kvaðst byggja á, um innlagnir, gjörgæslumeðferð og dauðsföll barna, auk þess sem hann tók ekkert tillit til þess einungis lítill hluti raunverulegra smita greinist yfirleitt, t.d. um fjórðungur í Bandaríkjunum og á heimsvísu allt að einn tuttugasti.[i] Sé þetta tekið með í reikninginn er nær lagi að ætla að 10-20 börn hérlendis myndu leggjast á sjúkrahús ef þau smituðust öll, ekki allt að 200 líkt og Þórólfur hélt fram í upphafi. Ekkert barn myndi látast. Þórólfur hefur síðan viðurkennt ýkjurnar um þetta efni að hluta. En aðrar hefur hann ekki leiðrétt, til dæmis að 3-5 af hverjum tíu sem smitast af Covid-19 glími við alvarlegar langtímaafleiðingar. Það væru að lágmarki sex þúsund manns og vafalaust hefði nú einhver tekið eftir því! 

Áhætta og ávinningur

Laugardaginn 18. desember, í kjölfar fjölmennra mótmæla gegn bólusetningu barna, brást svo Magnús Karl Magnússon prófessor við gagnrýni á lyfjatilraunir á heilbrigðum börnum. „Það er svo sannar­lega ekki slæmt að gera til­raunir á börnum ... nú erum við svo heppin að þessar tilraunir liggja fyrir.“ skrifaði Magnús í pistli sem að stórum hluta var birtur á Vísi[ii]. Þar vísar hann til tilraunar Pfizer með bólusetningu ungra barna, og virtist draga þá ályktun að niðurstöður hennar staðfesti að bóluefnin séu þeim hættulaus. „Hættan af bólu­efnunum er mun minni en sú hætta sem fylgir því að barnið fái ekki bólu­efni og eigi á hættu að fá sýkingu með fylgi­kvillum“ segir hann orðrétt.

En í rannsókninni er skýrt tekið fram að í henni er ekki lagt mat á hættu á sjaldgæfum eða langvinnum aukaverkunum. Heildarrannsókn Pfizer á áhrifum bóluefnisins á börn og ungt fólk lýkur raunar ekki fyrr en árið 2026.[iii] Bóluefnin fyrir ung börn eru seld undir svonefndu neyðarleyfi (e: emergency authorization) og teljast því ekki fullprófuð lyf.

Sú ályktun Magnúsar að öryggi efnanna fyrir börn sé staðfest er því röng: Við fyrirhugaða bólusetningu barna verður notast við lyf á neyðarleyfi, aukaverkanir þeirra fyrir aldurshópinn eru órannsakaðar, en fyrir liggur að þau hafa leitt hafa til 75-földunar tilkynntra aukaverkana hérlendis í öðrum aldurshópum[iv]. Það er alvarlegt mál í ljósi þess hversu gríðarlega lítil hætta börnum er búin af sjúkdómnum. Samkvæmt nýrri þýskri rannsókn sem nær fram í maí 2021 hefur ekkert heilbrigt 5-11 ára barn látist þar í landi vegna Covid-19 frá upphafi faraldursins, svo dæmi sé nefnt.[v]

Við getum fylgt fordæmi Finna

Franska læknaakademían hefur nýverið mælt gegn bólusetningu heilbrigðra 5-11 ára barna.[vi] Finnsk heilbrigðisyfirvöld hafa ákveðið að heilbrigð 5-11 ára börn verði almennt ekki bólusett, en börnum í áhættuhópi og þeim sem deila heimili með fólki í áhættuhópi verði boðin bólusetning.[vii] Ég hvet heilbrigðisráðherra til að skoða vel röksemdir finnskra yfirvalda fyrir þessari ákvörðun, sem mér virðist lýsa skynsemi, varkárni og virðingu fyrir hagsmunum barna.

 

Birt á visir.is 20.12.2021

______________________________________________________________________

[i] https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/interim-public-health-considerations-covid-19-vaccination-children-aged-5-11, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/cases-updates/burden.html, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/eci.13554

[ii] https://www.visir.is/g/20212198020d/sannar-lega-ekki-slaemt-ad-gera-til-raunir-a-bornum

[iii] https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04816643

[iv] Samkvæmt svari Lyfjastofnunar við fyrirspurn þann 1.11.2021 voru 9 tilfelli aukaverkana vegna flensubólusetninga tilkynnt 2019. Um 70.000 voru bólusettir við flensu. Tilkynningarnar eru nálægt 5.900 það sem af er þessu ári, af tæplega 290.000 bólusetningum. https://www.lyfjastofnun.is/covid-19/aukaverkanatilkynningar-vegna-covid-19/, https://www.covid.is/tolulegar-upplysingar-boluefni

[v] https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.11.30.21267048v1.full.pdf

[vi] https://www.academie-medecine.fr/should-children-be-vaccinated-against-covid-19/?lang=en

[vii] https://news.yahoo.com/finland-limit-childrens-covid-19-143038445.html

Útilokun á aðventu

Hugmyndir um að merkja fólk og mismuna eftir því hvort eða hversu marga skammta bóluefnis við kórónaveirunni það hefur fengið eru varhugaverðar. Við þessu er réttilega varað í Reykjavíkurbréfi Morgunblaðsins sunnudaginn 12. desember og vísað til sögunnar. Því miður virðast alltof fáir gera sér grein fyrir að öll slík mismunun, sama hversu sakleysislega hún lítur út í byrjun, vindur ávallt upp á sig. Sá sem er mismunað er brennimerktur. Brennimerkingin leiðir til æ harðari mismununar, sem aftur styrkir brennimerkinguna. Á endanum er sá sem mismunað útilokaður með öllu. Við sjáum þessa þróun nú þegar í ýmsum nágrannalöndum okkar. Í Austurríki er óbólusett fólk nú innilokað á heimilum sínum og eftir áramót er stefnt að fangelsun þess.

Því miður örlar nú þegar á sömu tilhneigingu hérlendis. Taktinn slá meðal annars Kári Stefánsson sem farið hefur fram á lífstíðarfrelsissviptingu þeirra sem ekki þiggja bóluefnin[i], og Þórólfur Guðnason sem kallar eftir mismunun barna[ii]; jafnvel enn óhugnanlegri krafa, ekki síst í ljósi áhættunnar, en nýverið mælti franska læknaakademían gegn bólusetningu heilbrigðra barna sem ekki búa með fólki í áhættuhópum,[iii] og finnsk yfirvöld hyggjast fylgja sama fordæmi.[iv]

Vísindalegar forsendur að baki mismununinni eru veikar. Ekkert samhengi er milli bólusetningarhlutfalls og smittíðni[v] og ljóst að samfélagslegt ónæmi næst aldrei með hinum svonefndu bóluefnum[vi], sem af þeim sökum væri kannski réttara að kalla fyrirbyggjandi lyf. Þau gagnast vel fólki í áhættuhópum, en ungt og heilbrigt fólk hefur hins vegar enga þörf fyrir þau, og nokkur ungmenni hérlendis hafa þegar orðið fyrir varanlegum skaða vegna lyfjagjafarinnar. Það kemur ekki á óvart, enda er tíðni tilkynninga um alvarlegar aukaverkanir vegna þeirra allt að þúsundföld miðað fyrri reynslu[vii]. Innlagnir vegna aukaverkana eru nú þegar orðnar 149 talsins, sem dregur síður en svo úr álagi á heilbrigðiskerfið.[viii]

Það er ástæðulaust að við Íslendingar eltum mistökin sem gerð eru í sumum nágrannalöndum okkar. Góðu heilli hefur nýr heilbrigðisráðherra, Willum Þór Þórsson, ítrekað talað fyrir umburðarlyndi og lýst skýrri andstöðu sinni við hugmyndir um mismunun og útilokun fólks eftir bólusetningarstöðu, sem bendir til að hann skilji vel hvert slíkt getur leitt okkur. Ég vona að sú manneskjulega og heilbrigða lífssýn sem endurspeglast í afstöðu ráðherrans hafi yfirhöndina hér á okkar litla landi.

(Birt í Morgunblaðinu 15. desember 2021

 

[i] Kári Stefánsson, Morgunblaðið, 26. nóvember 2021: „Svo það má færa rök fyr­ir því að koma eigi þeirri skyldu á að þeir ein­stak­ling­ar sem ekki vilja láta bólu­setja sig verði skikkaðir í sótt­kví að ei­lífu.“

[ii] visir.is 7.12.2021: „3. Undanskilja börn yngri en 16 ára sem fengið hafa grunnbólusetningu (tvo skammta) frá fjöldatakmörkunum og hraðgreininga- eða PCR prófum fyrir viðburði.„

[iii] Le Monde og BFMTV, 17. nóvember 2021: „Les vaccins anti-Covid ne doivent pas être donnés à tous les enfants mais certains d'entre eux devraient en bénéficier, a estimé mercredi l'Académie française de médecine, prenant une position médiane face à un regain de polémiques sur le sujet.“ Mælt er með því að bólusetja einungis börn í áhættuhópum og þau sem búa með fólki í áhættuhópum.

[iv] Reuters, 2. desember 2021: „Finland to limit children's COVID-19 vaccines to high-risk households.“

[v] Subramanian, Kumar: „Increases in COVID-19 are unrelated to levels of vaccination across 68 countries and 2947 counties in the United States“, European Journal of Epidemology, 2021. Rannsóknin sýnir enga fylgni milli smita og hlutfalls bólusettra.

[vi] Kampf: „The epidemiological relevance of the COVID-19-vaccinated population is increasing“, The Lancet Regional Health – Europe, 2021. Sýnir að vernd bóluefna gegn smiti fer síminnkandi. Einnig: Nordström, Ballin: „Effectiveness of Covid-19 Vaccination Against Risk of Symptomatic Infection, Hospitalization, and Death Up to 9 Months: A Swedish Total-Population Cohort Study“, The Lancet (preprint), 2021. Sýnir að vernd bóluefna hverfur nær alveg á fáeinum mánuðum.

[vii] Sigurlaug Tara Elísdóttir: Bólusetning gegn inflúensunni á Íslandi, B.A. ritgerð 2015, bls. 10: „Rannsóknir hafa sýnt að einn af hverjum 500.000‐1.000.000 bólusettum gæti þróað með sér alvarlegar aukaverkanir.“ https://www.lyfjastofnun.is/frettir/covid-19-sundurlidun-tilkynninga-vegna-gruns-um-alvarlega-aukaverkun-i-kjolfar-bolusetningar-20/: 249 tilkynningar höfðu borist þann 9. desember eftir ríflega 280 þúsund bólusetningar, sem eru tæplega 900 á hverja milljón. Tólf tilkynningar höfðu borist vegna örvunarskammta.

[viii] https://www.lyfjastofnun.is/frettir/covid-19-sundurlidun-tilkynninga-vegna-gruns-um-alvarlega-aukaverkun-i-kjolfar-bolusetningar-20/

Ómíkron miklu vægara en Delta

Dauðanum merkt

Í nýjasta hefti Hugar, tímarits félags áhugamanna um heimspeki, má finna þýðingar á tveimur stuttum greinum eftir hinn fræga ítalska heimspeking Giorgio Agamben. Annars vegar þýðingu Björns Þorsteinssonar á greininni „Við flóttamenn“ og hins vegar þýðingu Steinars Arnar Erlusonar á greininni „Líkamar án orða – gegn lífpólitísku húðflúri“. Kristján Guðjónsson heimspekingur ritar gagnlegan inngang um höfundinn, en gagnrýni Agambens á viðbrögð við kórónaveirunni, strax í upphafi, vöktu bæði athygli og hneykslan. Hann hefur hins vegar ekki látið það á sig fá, en fyrr á þessu ári kom út greinasafn hans „Where Are We Now – The Epidemic as Politics“.

Ég gríp hér niður í grein Kristjáns: „Þrátt fyrir gagnrýni og jafnvel fordæmingu frá kollegum hefur Agamben ekki dregið í land – þvert á móti. Þegar þetta er skrifað í ágúst 2021 hefur hann birt fjölda skoðanagreina um faraldurinn og fundið fjölbreytt skotmörk: sóttvarnir í jarðarförum, grímunotkun, fjarfundatækni. zoom-fyrirlestrar í háskólum, og bólusetningarpassar sem hann líkir við gulu stjörnurnar sem gyðingar voru merktir með í Þriðja ríkinu.

Eflaust er þar fulldjúpt í árina tekið, en engu að síður mætti velta því upp hvort spurningarnar sem Agamben varpar fram í verkum sínum verði ekki æ meira knýjandi eftir því sem undantekningarástandið, sem átti að vera tímabundið, dregst á langinn (og verður jafnvel að viðtekinni reglu?) Við erum að stíga inn í nýjan veruleika: samkomutakmarkanir gætu verið nauðsynlegar næstu árin, rakningarforrit í snjallsímum eru orðin hversdagsleg, og bólusetningarvottorð orðin að staðalbúnaði víða um heim – „lífpólitískt húðflúr“ til að fá aðgang að almenningsrými.“

Undir hinu lífpólitíska valdi tilheyrum við öll hinum útilokuðu, við erum öll homines sacri, segir Agamben í grein sinni "Uppfinning faraldurs" 2020. Í grein hans "Við flóttamenn" segir: "Þegar réttindi mannsins og réttindi borgarans standast ekki lengur á er hann að sönnu orðinn sacer (helgur/bölvaður) í þeirri merkingu sem orðið hafði í Rómarrétti til forna: dauðanum merktur."

Göngugrindur eður ei?

Stolið og stælt frá Gísla Páli Pálssyni, forstjóra Grundarheimilanna:

 

Algjört jarðsprengjusvæði. En hugleiðing dagsins er þessi: Er skynsamlegt að nota göngugrind eða ekki? Ég er ekki í neinum vafa og var að kaupa þá þriðju um daginn. Og er ánægður með að vera kominn með enn betri vörn við þessari hálku og slysagildrum sem alls staðar finnast.

Í samfélaginu eru mjög skiptar skoðanir á málinu. Eðlilega. Það eru þó talsvert fleiri á því að göngugrindur gagnist en hinir. Minnir að rúmlega 80% þeirra sem hefur verið boðin göngugrind hafi þegið hana. Og nær allir heimilismenn hjúkrunarheimilanna þriggja sem heyra undir Grundarheimilin, Grundar, Áss og Markar, nota göngugrind.

Margt er ritað og rætt um gagnsemi göngugrinda. Sumir myndu segja skaðsemi þeirra. Ég er ekki í neinum vafa. Miðað við slys á heimilismönnum Grundarheimilanna, þá er það engum vafa undirorpið í mínum huga að göngugrindur skipta öllu máli. Því fleiri göngugrindur því betra. Þeir sem enga eiga göngugrindina detta mest og slasast verst. Þeir sem eiga nýjustu gerð göngugrindar lenda í fæstum slysum.

Ég hugsa til þess með hryllingi ef þeir sem eru alfarið á móti göngugrindum hefðu ráðið för hér á landi í þessu vetrarveðri. Það er ef til vill kaldhæðið að segja þetta, en læt vaða: Ef enginn notaði göngugrind á hjúkrunarheimilum landsins væru fæstir þar fótafærir. Því ættu allir landsmenn að nota göngugrindur.