Fęrsluflokkur: Fjįrmįl

Hérašsdómurinn og ólķkir hagsmunir skuldara

Nżveriš felldi Hérašsdómur Reykjavķkur žann śrskurš aš skuldari bķlalįns skyldi greiša óverštryggša vexti Sešlabanka Ķslands ķ staš umsaminna vaxta af lįni sķnu. Byggši śrskuršurinn į žeirri tślkun į nżlegum Hęstaréttardómi aš fyrst gengistrygging vęri śr gildi fallin vęru vaxtakjörin žaš einnig.

Skammtķmalįn lękka

Lķklegt er aš flestir sem tekiš hafa lįn til skemmri tķma, svo sem bķlalįn, geti notiš nokkurs hagręšis af žvķ aš breyta kjörum og višmišun lįnanna śr erlendum gjaldeyri į erlendum vöxtum ķ innlend lįn į innlendum vöxtum. Til aš leggja mat į hagręši af žessu er einfaldast aš lķta į heildargreišslur śt lįnstķmann og reikna svo muninn. Ķ bķlalįnsmįlinu munar žrišjungi žeirrar upphęšar sem skuldarinn hefši žurft aš standa skil į annars. Žaš er um helmingur žess hagręšis sem hann hefši notiš ef höfušstóll hefši veriš fęršur nišur ķ samręmi viš nżfallinn dóm Hęstaréttar en samningsvextir stašiš.

En hvaš um hśsnęšislįn?

En bankar veittu lķka langtķmalįn ķ erlendri mynt. Žau voru um žrišjungur erlendra lįna til einstaklinga. Meginforsenda lįntakenda hér var žaš hagręši sem hlaust af lįgum og óverštryggšum erlendum vöxtum. Gengissveiflur skila sér įvallt inn ķ vķsitöluna hvort sem er og įhętta lįntaka til lengri tķma žvķ engu meiri en hefši innlent lįn veriš tekiš. Žrįtt fyrir helmingslękkun krónunnar standa žessir lįntakendur oftast betur aš vķgi žegar litiš er į heildargreišslur en žeir sem innlend lįn tóku.  Fullyrša mį aš žessi hópur bęri yfirleitt mjög skaršan hlut frį borši yrši lįnunum breytt ķ innlend lįn.

Taka mį dęmi um 10 milljón króna fasteignalįn meš jöfnum afborgunum ķ svissneskum frönkum og jenum veitt til 30 įra ķ upphafi įrs 2004, um žaš leyti sem bankar tóku aš bjóša slķk lįn. Höfušstóll vęri nś tęplega 17 milljónir króna. Vęri žvķ breytt ķ óverštryggt krónulįn, vaxtareiknaš meš innlendum vöxtum en greiddir vextir og afborganir dregnar frį, vęri höfušstóllinn tępar 16 milljónir. Kynni žį aš lķta śt fyrir aš lįntakinn hefši eilķtiš hagręši af breytingunni.

Helmingsaukning greišslubyrši

Žetta hagręši er hins vegar blekking. Afborganir myndu stórhękka um leiš og nż vaxtavišmišun yrši tekin upp, bęši vegna hęrri vaxta og vegna žess aš viš höfušstólinn legšust žį vangreiddir vextir og vaxtavextir enda hefšu afborganir samkvęmt erlendu vöxtunum vęntanlega veriš talsvert lęgri en ella, ķ žaš minnsta lengst framan af.  Höfušstólsbreyting ein og sér er žvķ rangur męlikvarši. Eina leišin til aš bera saman kostnaš af ólķkum lįnum er nefnilega sś aš lķta į heildargreišslu vaxta og afborgana yfir lįnstķmann allan. Sé dęmiš skošaš ķ žessu ljósi sést aš viš lok lįnstķmans vęru samanlagšar afborganir og vextir af erlenda lįninu rķflega 29 milljónir króna mišaš viš 3% vexti śt įriš 2010 og 4% eftir žaš, raungengisžróun frį lįntökudegi og óbreytt gengi héšan af. Yrši höfušstól breytt til samręmis viš nżfallinn dóm Hęstaréttar en samningsvextir lįtnir standa yršu greišslurnar rķflega 15 milljónir. Vęri lįninu hins vegar breytt skv. dómi Hérašsdóms yršu greišslurnar tęplega 43 milljónir. Žį eru framtķšarvextir eftir 2010 mišašir viš óverštryggša vexti Sešlabankans eins og žeir hafa aš mešaltali veriš sķšasta įratuginn. Tap lįntakans af breytingunni nęmi žannig tępum 14 milljónum króna, um 47% af heildargreišslum mišaš viš óbreytt kjör og gengisvišmišun. Óhagręši af breytingunni er mest hafi lįn veriš tekiš fljótlega eftir aš bankar tóku aš bjóša upp į erlend lįn en minnkar sem nęr dregur hruninu. Lįntaki sem tók lįn sitt snemma įrs 2007 yrši žannig fyrir tęplega 10% kostnašarauka samanboriš viš 47% hjį žeim sem tók lįniš 2004. Ašeins žeir sem tekiš hefšu lįn rétt fyrir hrun hefšu örlķtinn įvinning af breytingunni. Hann gęti žó horfiš fljótt ef gengiš styrkist į nż eins og margir vęnta.

Tap lįnžega – hagnašur bankanna

Žannig er ljóst aš standi hérašsdómurinn verša flestir skuldarar meš erlend fasteignalįn fyrir verulegu fjįrhagstjóni. Aš sama skapi nżtur bankinn mikils hagręšis af žvķ aš breyta umręddum lįnum ķ krónulįn, verštryggš eša óverštryggš. Žvķ kemur ekki į óvart aš bankar hafa nś um hrķš bošiš talsverša höfušstólslękkun gegn slķkri breytingu. Nżfengin nišurstaša Hérašsdóms getur žvķ tępast oršiš grundvöllur uppgjörs allra gengislįna. Žaš stenst vart sjónarmiš um neytendavernd aš ólögleg samningsįkvęši verši til žess aš samningi sé breytt eftir į til verulegs óhagręšis fyrir neytandann.

(Mbl. 31.7.2010)

Um bloggiš

Hitt og þetta

Höfundur

Þorsteinn Siglaugsson
Þorsteinn Siglaugsson

Heimspekingur, hagfræðingur og rekstrarráðgjafi og vonsvikinn frjálshyggjumaður.

Athugasemdir eru birtar, en aðeins ef þær eru kurteislegar að mati síðuhaldara. Dónalegum athugasemdum verður hafnað.

Mars 2024
S M Ž M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Nżjustu myndir

  • Screenshot 2023-03-02 at 21.37.26
  • Screenshot 2023-03-02 at 21.41.11
  • Screenshot 2023-03-02 at 21.41.44
  • Screenshot 2023-03-02 at 21.41.23
  • Screenshot 2023-03-02 at 21.41.44

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (29.3.): 0
  • Sl. sólarhring: 1
  • Sl. viku: 28
  • Frį upphafi: 0

Annaš

  • Innlit ķ dag: 0
  • Innlit sl. viku: 21
  • Gestir ķ dag: 0
  • IP-tölur ķ dag: 0

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband