Kynjafræði, marxismi og almannavalsfræði

Um síðustu helgi var haldin ráðstefna um svonefnda "kynjafræði" sem virðist eiga mjög upp á pallborðið hjá ýmsum um þessar mundir. Fræðigrein þessi mun m.a. kennd við Háskóla Íslands.

Samkvæmt kynningu á vef H.Í. er kynjafræði fræðigrein þar sem "þverfaglegu og femínisku sjónarhorni beitt til að skoða stöðu kynjanna í mismunandi samfélögum og menningarsvæðum, í sögulegu samhengi og í samtímanum."

Á síðustu áratugum hefur sjónarhorn marxista átt sér mikinn hljómgrunn í fræðasamfélaginu, hvort sem litið er á sögu, samfélagsfræði eða jafnvel hagfræði. Í marxismanum er sjónum beint að stéttabaráttu og er forsendan sú að öll söguleg þróun eigi sér rætur í henni.

Nú á síðustu árum hefur svonefnd "almannavalsfræði" rutt sér mjög til rúms meðal ýmissa frjálshyggjusinnaðra hagfræðinga. Samkvæmt almannavalsfræðinni má skýra ákvarðanir og athafnir stofnana og einstaklinga innan stjórnkerfisins með vísan til eigin hagsmuna þeirra sjálfra, hvort sem er til lengri eða skemmri tíma.

Allar eiga þessar "fræðigreinar" tvennt sameiginlegt: Í fyrsta lagi er í þeim öllum gengið út frá fyrirfram gefinni forsendu um hvernig heimurinn sé. Í marxismanum er gengið út frá kenningunni um díalektíska efnishyggju - að allt megi skýra með vísan til stéttarhagsmuna. Í almannavalsfræðunum er gengið út frá forsendunni um persónulega efnahagslega hagsmuni og að allar athafnir þeirra sem sjónum er beint að megi skýra út frá þeim. Í kynjafræðinni er gengið út frá forsendunni um að söguleg og samfélagsleg þróun snúist um átök milli kynja.

Marxismi, almannavalsfræði og kynjafræði geta án vafa verið gagnlegar nálganir, eða áhugaverðar kenningar, sem vissulega geta nýst til að skilja heiminn betur. En þær eiga það allar sameiginlegt að vera kenningar, ekki fræðigreinar.

Í háskólum er kennd sagnfræði og félagsfræði, ekki marxismi. Þar er kennd hagfræði, ekki almannavalsfræði. Marxismi og kenningin um almannaval eru hins vegar mikilvægir þættir í námi í sagnfræði, félagsfræði, hagfræði og heimspeki. Og þá kemur spurningin: Hvað greinir hina svokölluðu kynjafræði frá öðrum kenningum um samfélag og sögu sem gerir að verkum að hún verðskuldi stöðu fræðigreinar, þótt hún virðist augljóslega ekki vera það?

"Vinur ...

... er sá er til vamms segir" segir orðtakið. Það er þó ekki þar með sagt að vinir þurfi að sjá skrattann í hverju horni, eins og þessir ágætu hollvinir útvarpsins.

Mér finnst það ákaflega langsótt að draga þá ályktun að stuðningur Björgólfs við sjónvarpið sé einhvers konar skref í einkavæðingu stofnunarinnar, hverjar svo sem persónulegar skoðanir hans á ríkisrekstri fjölmiðla eru. Hvers vegna er ekki hægt að líta þessa höfðinglegu gjöf réttum augum? Væri ekki nær að hollvinasamtökin fögnuðu framtaki Björgólfs en vöruðu jafnframt við því að það yrði til þess að ríkið drægi á móti úr framlögum til dagskrárgerðar. Það væri meira vináttubragð, held ég.

Hollvinir RÚV mótmæla samningi við Björgólf Guðmundsson

Hvað um erlendu lánin? - Hvað um ríkið?

Bankarnir hafa í nokkur ár verið að bjóða erlend lán á hagstæðum kjörum. Mun fólk ekki bara flytja sig yfir í þau og losna þannig við áhrif stýrivaxtahækkunarinnar?

Svo má nú velta því fyrir sér hvort ekki væri rétt að ríkið reyndi að ganga á undan með góðu fordæmi. Undanfarin ár hefur ríkisvaldið verið mjög stórtækt í fjárfestingum, svo jaðrar við sósíalíska atvinnustefnu. Þær fjárfestingar hafa haft úrslitaáhrif á þensluna í hagkerfinu. Ekki hafa sést nein merki um að draga eigi úr þessu og því eru orð forsætisráðherra því miður afar holhljóma.

Forsætisráðherra: Skynsamlegt að halda að sér höndum og fresta fjárfestingum

Vinstri græn virkjun?

Nú verður áhugavert að sjá hvernig VG og Íslandshreyfingin í borgarstjórn bregðast við. Vissulega ekki nærri jafn stórt mál og Kárahnjúkar en samt að mörgu leyti sambærilegt.

Hvað segja Margrét, Óli F. og Svandís og félagar við þessu? Og í hvað á að nota orkuna? Álverin sem LV vill ekki selja til, kannski?

Maður bíður spenntur!

Kanna kosti Hagavatnsvirkjunar

Eru stóriðjusamningarnir að setja LV á hausinn?

Þannig hljómar það nú, og kemur svo sem ekki á óvart, með orkuverð upp á 17,4 mills pr. kwst.

Markmiðið að bæta efnahag Landsvirkjunar

Pr trikk eða viðskiptalegar forsendur

Það hljómar auðvitað vel í eyrum náttúruverndarsinna og andstæðinga Rio Tinto að frekar eigi að selja netþjónabúum orkuna. Hversu skynsamleg þessi ráðstöfun er veltur hins vegar á því hvort samið verður um ásættanlegt verð. Í ljósi reynslunnar er Landsvirkjun því miður ekki treystandi til þess einfaldlega vegna þess að fyrirtækið hefur hingað til ávallt vanmetið tekjuáhættuna vísvitandi til að verkefnin virðist standa undir sér á pappírnum.

Þess vegna væri líklega betra fyrir almenning að þeir einbeittu sér að eins sóðalegum álverum og hugsast getur, því þá rísa amk. umhverfissinnar upp á afturlappirnar!

Landsvirkjun vill selja raforku til netþjónabúa en ekki nýrra álvera

Veit hvað hann syngur

Þetta er stórgott framtak hjá Björgólfi. Ef eitthvað hefur plagað íslenska sjónvarpið hefur það einmitt verið metnaðarleysi í innlendri dagskrárgerð, sérstaklega þegar kemur að menningarefni.

Þegar litið er á þau samfélagsmálefni sem Björgólfur hefur látið sig varða sést að hann kann að velja réttu viðfangsefnin.

Björgólfur Guðmundsson leggur fram fé til framleiðslu sjónvarpmynda

Ofsótt þjóðaríþrótt

Það er eitthvað svo skemmtilega þjóðlegt við landabruggun. Ólíkt því sem er þegar eiturlyfjasmyglarar eru teknir vorkennir maður alltaf hálfpartinn þessum þjóðaríþróttarmönnum þegar verið er að hirða af þeim búsið.

Í flestum löndum í kringum okkur fá menn bara að brugga sinn landa í friði, hvort sem hann heitir calvados, ákavíti eða eitthvað annað. Auðvitað ætti þetta að vera þannig hér og bændur að keppast um að brugga sem bestan landa.

Svona fréttir minna alltaf á söguna sem Laxness segir í Guðsgjafaþulu af mönnunum sem létust af neyslu þess sem margir héldu að væri "bjór í föstu formi". Kvenfélag eitt sendi viðkomandi sýslumanni fyrirspurn um málið. Hann svaraði að bragði og staðfesti að efnið hefði verið arsenik en ekki bjór. "Guði sé lof að það var bara arsenik" önsuðu kvenfélagskonur þá!

Landi gerður upptækur í Þorlákshöfn

Er HS að fara á hausinn?

Sé það rétt, eins og forstjóri HS segir, að fyrirtækið skili ekki nægum arði til að það borgi sig að fjárfesta í því, þá hlýtur það að vekja spurningar og þarfnast nánari skýringa.

Tvær ástæður gætu mögulega legið að baki:

1. Verð hlutar GGE er langt yfir raunvirði.

2. Fyrirtækið er gjaldþrota.

Stjórn HS hlýtur að skulda eigendum sínum skýringar í þessu máli.

Segir Reykjanesbæ hafa öll tök

Stutta útgáfan er svona...

Þetta er nokkuð löng klausa. Ég birti því stytta útgáfu hér. Hún er svona:

"Það er rangt að efnahagsbrotadeild klúðri málum og blaðamennirnir eiga að skammast sín."

(Yess! Við förum kannski heim til þeirra barasta og þá mega þeir sko vara sig!)

"Það sem hefur verið klúðrað hefði líklega klúðrast hvort sem var, en af sjálfu sér."

(Algerlega snilldarleg afsökun, en reyndar í mótsögn við nr. 1)

"Það vantar pening og þess vegna klúðrum við málunum."

(Dæmigerð viðbrögð allra ríkisstarfsmanna þegar þeir eru skammaðir. Líka í mótsögn við nr. 1)

 

Ríkislögreglustjóri gerir athugasemdir við fréttaflutning Kastljóss