Húsnæðisverð á Íslandi og í Evrópu

Ég velti því fyrir mér í tengslum við þessa umræðu hvort þörfin á þessum afskriftum sé raunverulega eins mikil og látið er í veðri vaka. Eins hlýtur maður að velta vöngum yfir því hvort ekki kunni að vera skynsamlegra að þorri fólks taki einfaldlega skellinn af tímabundinni neikvæðri eignastöðu í stað þess að velta skuldunum yfir á næstu kynslóðir. Kannski væri skynsamlegra að setja bönkunum einfaldlega fyrir að sætta sig við lágt eða ekkert eiginfjárhlutfall, í það minnsta tímabundið, lengja í lánum, hækka vaxtabætur og frysta afborganir svo fólk komist yfir erfiðasta hjallann án þess að missa húsnæðið. Af einhverjum ástæðum grunar mig reyndar að frekar verði gripið til slíkra aðgerða en allsherjar afskrifta á kostnað skattgreiðenda framtíðarinnar.

Ég gerði til gamans smá samanburð á þróun húsnæðisverðs hér og í Evrópu í evrum frá aldamótum. Miðað við þá samantekt virðist hugsanlegt að verð hér sé nú komið talsvert niður fyrir verðið í Evrópu almennt, sem kynni þá að benda til þess að við þurfum ekki endilega að búast við frekari lækkunum. Mig vantar þó inn tölur um þróunina í Evrópu á síðasta ári - ef einhver hefur þær væri gagnlegt að fá þær.

Ójöfn dreifing skulda

Markmið og afleiðingar?

Þegar farið er að hugleiða skattahækkanir af þessum toga er mikilvægt að gera sér fyrst grein fyrir því hvað líklegt sé að af þeim leiði og hver tilgangur þeirra er.

Í fyrsta lagi þarf að átta sig á því hvert markmiðið er. Það markmið eitt og sér að jafna útborguð laun er afar vafasamt. Laun ráðast í frjálsum samningum á markaði. Skattahækkun á hærri laun er því líkleg til að auka kostnað fyrirtækjanna af hærra launuðum starfsmönnum, sem ólíklegt er að séu tilbúnir að taka á sig kjaraskerðingu í formi hærri skatta án þess að annað komi á móti. Því er alls óvíst að markmiðið um launajöfnun náist í raun, auk þess sem erfitt er að koma auga á réttlætisgrundvöll slíkrar stefnu.

Í öðru lagi þarf að hafa í huga að auknir skattar á hærri laun eru líklegir til að draga úr vilja fólks til að vinna yfirvinnu og hækka þannig laun sín. Samhengið milli innkomu ríkisins og prósentuhækkunarinnar er því alls ekki línulegt og óvíst að hærri skattprósenta skili neitt meiri innkomu þegar upp er staðið.

Mig grunar að hvatinn að baki kröfum um aukna skattlagningu liggi í tvennu. Annars vegar því að ríkið hefur bersýnilega þörf fyrir auknar tekjur á næstu árum, jafnvel þótt um verulegan niðurskurð verði að ræða. Hins vegar held ég að hann liggi í því að mörgum finnst óréttlátt að einstaka stjórnendur í atvinnulífinu njóti himinhárra launa, ekki síst í ljósi þess að þegar öll kurl komu til grafar var frammistaða þeirra ekki endilega til fyrirmyndar. Þessu er hins vegar tæpast til að dreifa í neinum mæli lengur.

Meginatriðið er þá þetta: Skattahækkanir kunna að vera nauðsynlegar á næstu misserum til að mæta tekjusamdrætti ríkisins. Hins vegar er mikilvægt að umfang þeirra og útfærsla verði þannig að þær skaði heimilin sem minnst og dragi sem allra minnst úr hvatanum til tekjusköpunar, en aukin framleiðni er eina leiðin til að tryggja hagvöxt hér til framtíðar. Því er mikilvægt að mögulegar útfærslur verði greindar og skoðaðar á vandaðan hátt áður en að framkvæmd kemur. Svo væri auðvitað ekki úr vegi að skoða líka afleiðingar þess að lækka skatta frekar en að hækka þá.

3% skattur á 500 þúsund

Ríkisrekin atvinnuuppbygging - nei takk!

Sú hugmynd að skikka fyrirtæki til að endurfjárfesta í stað þess að greiða arð er vafasöm í meira lagi. Ákvörðun um arðgreiðslur eða ekki ræðst af því hvort arðbær tækifæri til uppbyggingar séu til staðar. Ef þau eru það ekki er eðlilegra að greiða arð.

Verði fyrirtæki skylduð til að endurfjárfesta leiðir það af sér óarðbærar fjárfestingar og þar með lakari lífskjör. Gleggsta dæmið um slíkt er Landsvirkjun, sem er skikkuð til þess með lögum að byggja virkjanir án nokkurs tillits til þess hvort þær skila arði eða ekki. Afleiðingin nú er sú að fyrirtækið er tæknilega gjaldþrota og mörg hundruð milljarða ábyrgðir hvíla á skattgreiðendum vegna virkjunar sem kostaði tvöfalt það sem hún átti að kosta og mun aldrei skila hagnaði.

Af tvennu illu er skárra að hækka skatta á hagnað fyrirtækja, því þá skapast ekki óeðlilegur hvati til að fjárfesta í, ja, bara einhverju.

Uppbygging í stað arðgreiðslna

Einkavæðumanastrax!

Mannanafnanefnd hefur mér löngum þótt kjánalegasta nefnd landsins og eru þó margar kjánalegar. Nú hafa þau undur gerst að nefndin góða er klofin og því væntanlega óstarfhæf. Legg ég því til að fjármálaráðherra vindi bráðan bug að því að selja nefnd þessa, (ekki síst í ljósi þess að samkvæmt nýjasta áliti nefndarinnar mun nafn hans sjálfs ekki í samræmi við reglurnar - Steingrímur er samsett eins og Skallagrímur). Einfaldast er líklega að gera það á ebay, hvar ýmislegt ámóta kyndugt mun falboðið.

Nefndin gæti hentað vel söfnum sem sérhæfa sig í skringilegheitum eða sérvitrum auðjöfrum sem gætu haft nefndarmenn fyrir hirðfífl.

Svo mætti kannski nota hana til að hræða óþekk börn. Eitthvað svona: "Bööööö... Við erum nafnsugurnar og eyðum ljóta nafninu þínu óþekktarormurinn þinn"

Mannanafnanefnd klofnaði

Viðskiptaráðherra biðjist afsökunar

Sú framganga viðskiptaráðherra, að tilkynna yfirtöku bankanna á blaðamannafundi á laugardegi og tilkynna starfsmönnum í beinni útsendingu að þeir muni nú flestir missa vinnuna vekur furðu. Auðvelt hefði verið að funda fyrst með starfsfólki bankanna, skýra málin og bjóða því upp á aðstoð. Svona vinnubrögð eru einfaldlega ekki sæmandi og lýsa því miður ekki miklum stjórnunarhæfileikum.

Viðskiptaráðherra á ekki annan kost en biðjast opinberlega afsökunar á framferði sínu. Það er það minnsta sem hann getur gert!

Tilfinningaríkur fundur

En hvað um styrki frá ráðuneytum og stéttarfélögum?

Það er vissulega mjög gott að fá upp á yfirborðið einhvern hluta upplýsinga um það hverjir hafa styrkt stjórnmálaflokkana í gegnum tíðina. Yfirleitt virðist um að ræða talsverðan fjölda fyrirtækja og lágar upphæðir.

Maður hlýtur hins vegar að setja við það stórt spurningarmerki hvort eðlilegt er að ráðuneyti og ríkisfyrirtæki styrki einstaka flokka. Einnig hlýtur það að vera mjög vafasamt að fjármunir félaga í verkalýðsfélögum séu notaðir til að styrkja valda stjórnmálaflokka. 

Baugur styrkti Sjálfstæðisflokkinn

Kannski það skásta sem gat gerst?

Það er kannski ekki svo slæmt að hrein fasísk stjórn taki við völdum í Ísrael. Meginvandinn á þessu svæði hefur stafað af skilyrðislausum stuðningi Vesturlanda við Ísraelsk stjórnvöld. Láti þau nú vilja Bandaríkjanna og Evrópuríkja sem vind um eyru þjóta eru hugsanlega meiri líkur á að úr þessum stuðningi dragi. Slíkt er að öllum líkindum eina leiðin til að stöðva útþenslustefnu og yfirgang þessa fasíska ríkis og koma þannig á friði og réttlæti á svæðinu.

Í kvöld sýndi RÚV ágætan fréttaskýringaþátt um nýleg fjöldamorð Ísraelsmanna á Gaza. Það er ótrúlegt til þess að vita að ríki sem fer fram með þessum hætti gegn óbreyttum borgurum á hernumdu svæði skuli enn njóta stuðnings Vesturlanda. Kannski breytist þetta þegar fasisminn verður algerlega grímulaus, eins og nú gæti stefnt í.

Spá erfiðri byrjun í Ísrael

Hvað gera blysfarar ef hún neitar enn?

"Skipuleggjendum blysfararinnar þykir Jóhanna nokkuð þver og ljóst sé að hún þurfi að finna [til tevatnsins. Treysta skipuleggjendur því að komi nægilegur fjöldi saman við heimili hennar vopnaður logandi blysum skilji hún fyrr en skellur í tönnum og láti loks í minni pokann]."

... eða þannig

Blysför til Jóhönnu

Ágætis hugmynd - en ekki raunhæf

Ég er sammála Kjartani um að engin ástæða er til þess að ríkisbankar sanki að sér listaverkum til að hafa í geymslum. Eðlilegra væri að Listasafn Íslands sæi um slíkar fjárfestingar.

Ég veit ekki hver veltan á myndlistarmarkaðnum er nú, en árið 2007 nam velta á uppboðum um 150 milljónum króna. Líklegt er að hún hafi dregist saman og vitað er að verð hefur lækkað í kreppunni.

Þeir íslensku listamenn sem seljast á erlendum mörkuðum eru teljandi á fingrum annarrar handar. Því er líklega lítil von til að koma mætti þessum verkum í verð í útlöndum.

Í ljósi þessa virðist mér bersýnilegt að væntingar um 4-8 milljarða tekjur ríkisins af sölu listaverka séu afar óraunhæfar.

Listaverk föllnu bankanna verði seld