Hvað er háskóli?

Það er ekkert nýtt að Hannes Hólmsteinn sé umdeildur. Ein uppákoma honum tengd er mér enn í fersku minni. Ég var þá í BA námi í heimspeki og hafði valist til að sitja í svokallaðri námsnefnd, ásamt tveimur kennurum og öðrum fulltrúa nemenda. Nefnd þessi hafði meðal annars það hlutverk að taka afstöðu til óska kennara í öðrum deildum um að nemendur við heimspekiskor gætu fengið námskeið þeirra metin sem valfög. Hannes kenndi þá stjórnmálaheimspeki við félagsvísindadeild og sendi okkur ósk um að námskeið þetta fengist metið sem valfag í heimspeki. Vissum við líka að mikill áhugi var á því hjá heimspekinemum að sitja námskeið Hannesar, enda var hann auðvitað strax þá orðinn umdeildur. Alræmdur að sumra mati.

Þegar málið var tekið fyrir á nefndarfundi brá svo við að annar fulltrúi kennara fann því allt til foráttu að leyfa nemendum að sitja námskeið Hannesar. Var málið rætt stuttlega og síðan frestað til næsta fundar. Daginn áður en afgreiða skyldi beiðnina hringdi kennarinn í okkur fulltrúa nemenda. Innihald samtalsins við bekkjarsystur mína þekki ég ekki til hlítar, en samtal mitt við hann man ég enn vel. Þar reyndi hann öll brögð til að fá mig til að leggjast gegn þessu máli, sem okkur hinum þótti öllum sjálfsagt. Samtalið stóð í um klukkustund og þegar maðurinn hafði lagt fram allar sínar röksemdir, sem engar voru sterkar, endaði með því að ég spurði hann einfaldlega hvað málið eiginlega væri. "Ég hata hann. Ég hata bara þetta helv. gerpi" var svarið. Þakkaði ég þá heimspekingnum fyrir spjallið og var námskeiðið samþykkt á næsta nefndarfundi, gegn atkvæði þessa ágæta kennara að sjálfsögðu.

Það má svo geta þess í lokin að ég sat sjálfur hið umdeilda námskeið. Það var einkar skemmtilegt enda hafði Hannes lag á að laða fram líflegar rökræður. Voru námskeið hans ekki síður vinsæl meðal vinstrimanna en hægrimanna í hópi nemenda, raunar allra þeirra sem áhuga höfðu á efninu og skildu að háskólanám í hugvísindum snýst einmitt að stórum hluta um að takast á í rökræðu við þá sem eru manni sjálfum ósammála, jafnvel þótt manni kunni að þykja skoðanir þeirra ógeðfelldar á stundum.

En akademískt frelsi á því miður undir högg að sækja nú á dögum. Æ meir eftir því sem þeim fjölgar í háskólum heimsins sem hafa í raun og veru lítið þangað að gera og vilja fremur loka sig af með skoðanasystkinum sínum, á Facebook eða annars staðar, en taka þátt í lifandi rökræðu.

 

„Okkur er misboðið“